تعریف سردخانه صنعتی مواد غذایی و کاربرد آن

سردخانه صنعتی

مقدمه

بدون شک، استفاده از سردخانه صنعتی یک جزء جدایی ناپذیر از صنعت مواد غذایی است زیرا بدون آن، مواد غذایی اعم از انواع گوشت و میوه دوام زیادی نمی آورند و فاسد و خراب می شوند. به عبارت دیگر، اهمیت سردخانه در صنعت مواد غذایی به اندازه اهمیت یخچال در خانه است. به سردخانه هایی که برای نگهداری میوه و گوشت به کار می رود، سردخانه صنعتی می گویند.

به طور کلی برای سالم نگه داشتن مواد غذایی از انواع سردخانه ها استفاده می شود؛ به همین دلیل در این مقاله تصمیم داریم تا در خصوص انواع سردخانه صنعتی و همین طور تجهیزات سردخانه بیشتر صحبت کنیم، پس با ما همراه باشید.

سردخانه صنعتی چیست؟

به طور کلی سردخانه‌ صنعتی به مجموعه ای از تجهیزات گفته می شود که در آن از مواد غذایی مختلفی که برای سالم ماندن نیاز به دمای پایین دارند؛ نگهداری می شود. این مجموعه ها معمولاً امکانات و تجهیزات مختلفی دارند. سردخانه ها نقش مهمی در صنعت و هم چنین زندگی مردم دارند. از دوره ای که سردخانه ها به شکل صنعتی رایج شدند، پیشرفت های زیادی در صنعت مواد غذایی به وجود آمده است زیرا نگهداری طولانی مدت انواع مواد غذایی آسان شده است.

 

سردخانه صنعتی و مواد غذایی

تاریخچه سردخانه صنعتی

صدها سال پیش، چینی ها برای اولین بار پی بردند که برای سالم و تازه نگه داشتن مواد غذایی باید از سرما استفاده کنند.  به همین دلیل، آن ها با حفر چاله هایی در زمین و قرار دادن یخ یا آب سرد در آن، مواد غذایی و میوه ‌ها و سبزیجات خود را برای مدت نسبتا طولانی تازه و سالم نگه داری می‌ کردند. چینی ها قرن‌ ها به این شکل سنتی از سردخانه استفاده می کردند تا این که سرانجام انقلاب صنعتی به وقوع پیوست.
در پی انقلاب صنعتی، در قرن ۱۷ میلادی، روش نوینی ابداع شد که در آن مواد غذایی را تا مدت زیادی با استفاده از تکه‌ های یخ و خاک اره در یک محیط نسبتاً بزرگ که بخش هایی از آن عایق بندی شده بود نگه داری می کردند.

در سال های بعد و در قرن ۱۹،  با اختراع سیکل ‌های موتور حرارتی و سپس با اختراع سیکل‌ های تبرید در ساخت سردخانه ‌های بزرگ صنعتی تغییرات شگرفی روی داد. امروزه سردخانه های صنعتی تبدیل به سردخانه غالب شده اند و در دو نوع سردخانه زیر صفر و سردخانه بالای صفر دسته بندی می ‌شوند.5

مراحل ساخت سردخانه صنعتی

با توجه به اهمیت انواع سردخانه صنعتی ساخت این تجهیزات در سه مرحله مهم انجام می شود؛ در ابتدا باید مکان و محل احداث سردخانه مشخص شود زیرا ظرفیت سردخانه صنعتی باید با توجه به ابعادی که در نظر گرفته می شود و همین طور بسته به مکانی که قرار است تا در آن استقرار یابد؛ دارای استانداردهای لازم باشد تا از بروز مشکلات احتمالی در هنگام بهره برداری از سردخانه جلوگیری به عمل بیاید.
مرحله بعدی از کار تأسیس سردخانه صنعتی، محوطه سازی به منظور مهیا کردن شرایط آماده سازی سردخانه است. به این منظور اقدامات مختلفی باید انجام پذیرد، مسطح کردن زمین محل مورد نظر که با انجام خاک برداری یا خاکریزی و همین طور دیوارکشی همراه است و در پایان این مرحله، خیابان کشی و جدول گذاری انجام می شود.
پس از این که آماده سازی محوطه سردخانه به پایان رسید، به مرحله ساخت سوله سردخانه وارد می شویم که البته از مهم ترین و جدی ترین مراحل ساخت سردخانه است و قسمت های مهم و حیاتی همچون دیوار کشی و فونداسیون سوله و اجرای سازه فلزی و در آخر هم تجهیزات سردخانه و کف سازی از اساسی ترین قسمت های آن به شمار می روند.


سردخانه زیر صفر

انواع  سردخانه صنعتی و کاربرد آن‌ ها در صنایع مختلف

در این بخش از مقاله می‌ خواهیم به بررسی انواع سردخانه‌ صنعتی و کاربرد آن در صنایع مختلف بپردازیم:

 

  • سردخانه ی گمرکی

سردخانه گمرکی یکی از انواع سردخانه های صنعتی است که معمولاً با هدف نگه داری کوتاه مدت یا موقتی از مواد غذایی مورد استفاده قرار می گیرد. معمولاً این نوع از سردخانه ها نسبت به دیگر انواع سردخانه قیمت بهتری دارد.

 

  • سردخانه عمومی

از متداول ‌ترین و رایج ‌ترین انواع سردخانه، سردخانه های عمومی هستند که سودآوری بالایی هم دارند. معمولاً از سردخانه عمومی به منظور نگه داری و ذخیره طولانی مدت سبزیجات و میوه‌ ها و انواع مواد غذایی استفاده می‌ شود.

بسیاری از کشاورزان و مزرعه داران در ازای قیمت مصوب اتحادیه صنف دارندگان انبارهای کالاهای تجاری کشور، محصولات زراعی خود را برای نگهداری به سردخانه ‌های عمومی می‌ سپارند. به طور کلی این اتفاق در شرایطی رخ می ‌دهد که محصول پیش از فصل برداشت، برداشت می شود و کشاورز مجبور به این است که تا فصل برداشت صبر کند.

نکته قابل توجه این است که در سردخانه عمومی، کیفیت محصولات غذایی و میوه ها و سبزیجات کاهش پیدا نمی‌ کند. هم چنین هزینه قابل پرداخت به سردخانه‌ به طور معمول برحسب کیلوگرم محاسبه می شود که می ‌تواند معیار خوبی به شمار آید.

 

  • سردخانه زیر صفر  (Below Zero Refrigerators)

انواع سردخانه‌ های زیر صفر برای محصولاتی که باید در حالت انجماد نگه داری شوند، بهترین گزینه است. این قبیل محصولات عبارتند از کره، پنیر پیتزا، بستنی، همبرگرهای آماده و دیگر محصولات از این دست.

گاهی دمای سردخانه‌ های زیر صفر به منفی 32 درجه سانتی گراد هم می رسد. ظرفیت‌ رایج سردخانه‌ های زیر صفر معمولاً بین 1.5 تا 70 اسب بخار است.

هزینه ساخت و خرید این نوع از سردخانه ها به نیاز کارفرما به میزان بخار و دمای مورد نظر او بستگی دارد. سیستم سرما ساز مورد استفاده در اغلب سردخانه‌ های زیر صفر که دارای ابعاد کوچکی هستند، فریونی است و برای سردخانه‌ هایی که دارای ابعاد بزرگ تر هستند، از آمونیاک استفاده می شود.

معمولاً دامداری ‌ها و مراکز پرورش طیور مشتریان این گروه از سردخانه ‌ها هستند زیرا آن ها به منظور نگه داری محصولات پروتئینی خود نیاز به این چنین سردخانه ‌هایی دارند.

 

  • سردخانه بالای صفر

به سردخانه ‌هایی که دمایی بین 5-  تا 15+ درجه سانتی گراد دارند، سردخانه‌ های بالای صفر درجه گفته می شود این قبیل سردخانه ها بیشتر به منظور نگه داری محصولاتی از جمله دارو، انواع گل و گیاه، انواع لبنیات، میوه، سبزیجات و غیره مورد استفاده قرار می گیرند.

معمولاً سردخانه‌ های بالای صفر ویژگی‌ هایی از جمله قابلیت نگه داری دما در یک محدوده معین و ثابت، رطوبت مناسب و تخلیه گازهای حاصل از تنفس میوه‌ ها دارند.

 

  • سردخانه آمونیاکی

از مشهورترین سردخانه‌ های مواد غذایی، سردخانه های آمونیاکی هستند. از مزایای سردخانه های آمونیاکی می‌توان به بالاترین بوی شدید مبرد (در زمان هایی که سردخانه نشتی داشته باشد، این ویژگی کاربردی است)، اثر مبرد در بین مبردها، هزینه و قیمت مناسب در میان دیگر انواع سردخانه‌ ها و غیره اشاره کرد.

معمولاً از این نوع سردخانه به منظور نگه داری مواد غذایی استفاده می شود. هم چنین طبق تحقیقات انجام شده استفاده از این نوع سیستم برای سردخانه‌ های بزرگ، بسیار مناسب است.

 

  • سردخانه فریونی

سردخانه فریونی هم یکی دیگر از انواع سردخانه‌ ها است. غیرسمی بودن فریون، غیرقابل اشتعال بودن آن و همین طور مناسب بودن آن برای سردخانه‌ های کوچک و متوسط از مزایای سردخانه فریونی است. این نوع از سردخانه ها به نسبت سردخانه های آمونیاکی هزینه نگه داری و تعمیرات کم‌ تری دارند و به همین دلیل بسیاری از مشتریان از این نوع از سردخانه برای رفع نیازهای خود استفاده می ‌کنند.

 

  • سردخانه ذخیره ای

سردخانه ‌های ذخیره ‌ای هم یکی دیگر از انواع سردخانه صنعتی است که به منظور نگه داری محصولات یا مواد غذایی در مجاورت محل تولید یا مصرف به کار می رود و به همین دلیل معمولاً تنوع محصولات موجود در آن ‌ها زیاد نیست. هم چنین به طور معمول،  ورود و خروج کالا به این نوع از سردخانه ‌ها کم است زیرا از آن ‌ها برای ذخیره سازی استفاده می شود.

 

  • سردخانه کوچک

سردخانه‌ های کوچک یا در اصطلاح کارخانه ‌های یخ سازی، یکی از انواع تجهیزات سردخانه هستند که صرفاً به منظور تولید یخ از آن ها استفاده می ‌شود و اصولاً کاربرد تجاری دیگری ندارند.

 

  • سردخانه یخچالی

سردخانه‌ های یخچالی همان سردخانه‌ های قابل حمل یا پرتابل هستند که غالباً نسبت به سایر انواع سردخانه‌ ها قیمت بالاتری دارند و بیشتر به منظور حمل و جا به جایی کالا و مواد غذایی فساد پذیر مورد استفاده قرار می گیرند.

 

  • سردخانه تجاری

همان طور که از نام سردخانه های تجاری پیداست این سردخانه ها  به منظور اهداف تجاری مورد استفاده قرار می گیرند.

سخن پایانی

 

از قرن ها پیش انسان متوجه این موضوع شده بود که به منظور نگه داری از میوه ها و انواع گوشت باید از دمای پایین استفاده کند تا این که در سده های اخیر دستیابی به تجهیزات سردخانه ای و ساخت انواع سردخانه صنعتی توانسته است پیشرفت های چشمگیری را در صنعت مواد غذایی به ارمغان بیاورد.

به طور کلی سردخانه های صنعتی به دو نوع سردخانه دمای زیر صفر و دمای بالا صفر تقسیم بندی می شوند. از دیگر انواع سردخانه های صنعتی می توان به سردخانه های گمرکی، عمومی، ذخیره ای، فریونی، آمونیاکی، تجاری، یخچالی و کوچک اشاره کرد.

ارسال دیدگاه