شاید تا به حال نام اتاق تمیز را نشنیده باشید و ندانید که چیست؟ اتاق تمیز، به مکانی می گویند که برای انجام تحقیقات علمی و صنعتی از آن استفاده می شود و هیچ گونه گرد و غباری در آن یافت نمی شود. در واقع، افراد متخصص با کمک برخی از ابزارها، این اتاق را از هر گونه آلودگی و آلاینده های شیمیایی پاکسازی کرده اند. از این اتاق، اغلب برای ساخت مواد نیمه رسانا اعم از: ژرمانیوم، سیلیکون، لوازم فنی پزشکی و …. استفاده می شود. برای آشنایی بیشتر با این اتاق، در ادامه مقاله با ما همراه باشید. ما در ادامه مقاله هر آن چه که باید در رابطه با این اتاق بدانید را برای شما عزیزان توضیح خواهیم داد.
اتاق تمیز چیست و چه تجهیزاتی دارد؟
همان طور که در ابتدا مقاله بیان شد، به مکانی که هیچ گونه گرد و غبار، آلودگی و آلایندهای شیمیایی در آن وجود ندارد و یا آلایندهای شیمیایی آن به میزان کنترل شده است، اتاق تمیز می گویند. علت تمیز بودن این اتاق، موادی هستند که در آن تولید می شوند. زیرا، مواد حساسی اعم از داروها، لوازم فنی پزشکی و … در این اتاق ساخته می شوند. به طور کلی می توان گفت که اغلب تحقیقات علمی و صنعتی مهم در این مکان انجام می شوند. لازم به ذکر است تا بدانید که هوای این اتاق کاملا تحت کنترل است و توسط دستگاه های مخصوص، تصفیه و فیلتر می شود.
افرادی که در این اتاق کار می کنند، همواره باید لباس های مخصوصی اعم از کلاه، ماسک، دستکش، روپوش، و … بپوشند. تمامی این لباس ها و تمامی وسایل کار در این اتاق، دارای کمترین ذرات معلق هستند. از نظر جریان هوا، می توان اتاق تمیز را به دو دسته تقسیم کرد که این دو دسته شامل: اتاق تمیز با جریان لامینار و اتاق تمیز با جریان غیر لامینار می باشند. این اتاق، دارای تجهیزاتی مختلفی است که برخی از تجهیزاتی که در این اتاق وجود دارند، عبارتند از:
- اگزاست فن
- پس باکس
- درب هم باد
- درب غیر هم باد
- پنجره مخصوص
لازم به ذکر است تا بدانید که علاوه بر تجهیزات ذکر شده، تجهیزات دیگری نیز در این اتاق وجود دارد که طبق مواد تولید شده، این تجهیزات نیز متغیر می باشند
اتاق تمیز چه کاربردی دارد؟
اتاق تمیز در تمامی کشورها اعم از کشور ایران وجود دارد و کاربردهای فراوانی نیز دارد. در واقع از این اتاق در صنایع مختلفی اعم از: صنعت غذایی، صنعت فضایی، صنعت اپتیک، ساخت دی وی دی، صنعت میکرو الکترونیک و …. استفاده می شود. به طور مثال: در صنعت میکرو الکتریک برای ساخت سلول های خورشیدی، سنسورها و …. از اتاق تمیز استفاده می شود. بهتر است بدانید که علاوه بر تولید صنایع مختلف، اغلب آزمایش ها نیز در این اتاق انجام می شوند.
انواع اتاق تمیز از نظر جریان هوا کدامند؟
اتاق تمیز، از نظر جریان هوا به چند دسته مختلف تقسیم می شود که دو دسته اصلی آن، شامل موارد زیر می باشند:
- جریان لامینار
اتاق های تمیزی که دارای جریان هوای لامینار هستند، به عنوان اتاق آرام و یک سویه شناخته شده اند. در این اتاق نسبت به سایر اتاق های تمیز، جریان هوای بیشتری وجود دارد و در طی 24 ساعت، تعداد تعویض هوا در این اتاق بیشتر است. به همین دلیل می توان گفت که تمیزی اتاق تمیز با جریان لامنیار، نسبت به سایر اتاق ها، بیشتر است. لازم به ذکر است تا بدانید که فیلترهای موجود در این اتاق در سقف و در مسیر هوای ورودی، نصب می گردند. سرعت ورود هوا به این اتاق چیزی بین 3 تا 5 متر بر ثانیه است که این هوا از طریق کف اتاق و پایین دیوارها، از اتاق خارج می شوند.
اتاق های تمیزی که دارای جریان لامینار هستند، خود به دو دسته عمودی و افقی تقسیم می شوند. جریان هوا در اتاق های عمودی از بالا به پایین حرکت می کند. اغلب اتاق هایی که دارای جریان لامینار هستند، با این مدل یعنی جریان هوای عمودی ساخته می شوند. زیرا، در این نوع، هوا به سمت پایین حرکت کرده و از بخش کف اتاق خارج می شود. علت دیگر ساخت اغلب اتاق های تمیز با جریان لامنیار به صورت عمودی، آسان و کم هزینه بودن طراحی آن است.
- جریان غیر لامینار
علاوه بر جریان لامنیار، اتاق های تمیز دیگری نیز وجود دارند که با جریان غیر لامنیار ساخته می شوند. به این اتاق ها، اتاق تمیز جریان یک سویه یا توربولنت نیز گفته می شود که فیلترها در این اتاق، در سقف تعبیه می شوند.
مراحل ساخت اتاق تمیز
ساخت اتاق تمیز، باید توسط افراد متخصص صورت گیرد که این افراد باید این اتاق را طبق مراحلی انجام دهند. آن ها باید در حین ساخت تمامی مراحل را با دقت و به درستی انجام دهند تا در نهایت اتاق دارای هیچ مشکلی نباشد. مراحل ساخت این اتاق، شامل موارد زیر می باشند:
این افراد ابتدا باید نقشه کلی این اتاق را طراحی کنند. پس از طراحی نقشه اصلی اتاق، باید به سراغ ساخت دیوارها و سقف اتاق رفته و این کار را به خوبی به پایان برسانند. پس از ساخت دیوارها و سقف، باید پنجره ها و چهارچوب درب ها را اندازه گیری کرده و آن ها را خریداری نمایند. پس از خرید پنجره ها و چهارچوب درب ها، باید آن ها را در جای خود به درستی قرار دهند. این مرحله، به دقت و توجه بسیار زیادی نیاز دارد؛ زیرا، اگر اندازه آن ها درست نباشد، هوا و آلودگی ها به راحتی از آن ها عبور کرده و رفت و آمد می کنند.
در این مرحله، باید حفره هایی را در محل های مختلف اتاق برای نصب چراغ ها و جای فیلتر باکس ها و … ایجاد نمایند. در این بخش افراد متخصص باید تمامی قطعات مورد نیاز، ادوات برقی و …. را جای گذاری کرده و سپس علمیات کف سازی را انجام دهند. پس از جای گذاری تمامی قطعات، تمامی درزها باید بررسی شوند تا هیچ گونه هوا و گرد و غباری نتوانند از آن ها عبور کنند. پس از بررسی، در صورت نیاز درزها باید توسط متخصصین، به درستی سیلیکون کاری شوند. در نهایت، افراد متخصص باید تمامی مراحل را بررسی کرده و در صورتی که مشکلی وجود نداشت، اتاق را به مسئول مربوطه تحویل دهند.
راه های کنترل هوا در اتاق تمیز
کنترل هوا و جلوگیری از ورود آلودگی ها، یکی از مهم ترین اقداماتی است که افراد متخصص مسئولین انجام آن را بر عهده دارند. افراد متخصص برای کنترل هوا در این اتاق، می توانند از قطعات مختلفی استفاده نمایند که برخی از مهم ترین قطعات و ابزارها، شامل موارد زیر می باشند:
- فیلتر هوا
یکی از مهم ترین ابزارهایی که به جلوگیری از ورود آلودگی های مختلف به اتاق تمیز کمک می کند، فیلتر هوا است. فیلتر هوا هم از ورود آلودگی ها به این اتاق جلوگیری می کند و هم هر گونه آلودگی موجود در اتاق را از طریق کف زمین، خارج می کند. افراد در هنگام استفاده از فیلتر باید توجه نمایند که بهترین برندها را خریداری نمایند.
- کفپوش چسبنده
یکی دیگر از ابزار هایی که برای کنترل هوا در اتاق تمیز نیاز است، کفپوش چسبنده است. کفپوش چسبنده، دارای انواع مختلفی است که همه آن ها از ورود هر گونه گرد و غبار به اتاق تمیز، پیشگیری می کنند. لازم به ذکر است تا بدانید که متخصصین علاوه بر ابزارهای ذکر شده، باید ورود و خروج کارکنان را نیز کنترل نمایند. علاوه بر این، باید پوشش های مناسبی را نیز برای تمامی کارکنان این اتاق در نظر بگیرند تا بتوانند از ورود آلوگی ها، جلوگیری نمایند.
نکات مهم طراحی اتاق تمیز
افراد متخصصی که تصمیم دارند تا هر گونه از اتاق های تمیز را طراحی کنند، باید در هنگامی طراحی نکاتی را دانسته و رعایت فرمایند. در واقع، این نکات بسیار مهم هستند و اگر رعایت نشوند، مشکلات جدی را به وجود می آورند. برخی از مهم ترین نکاتی که افراد در هنگام طراحی اتاق های تمیز باید آن ها را رعایت نمایند، شامل موارد زیر می باشند:
- افراد در هنگام طراحی باید دقت کنند تا آلاینده ها نتوانند از طریق پنجره ها و درب ها، وارد محیط کنترل شده، شوند.
- متخصصین در زمان طراحی اتاق باید دقت کنند تا آلودگی های موجود در این اتاق نباید انباشته و یا با هوا ترکیب شوند.
- متخصصین در هنگام طراحی باید توجه کنند تا هیچ یک از دستگاه های موجود نباید هیچ گونه آلودگی را ایجاد نمایند.
- نکته بسیار مهمی که افراد متخصص باید در زمان طراحی و ساخت این اتاق به آن توجه نمایند، از بین بردن آلودگی های موجود در اتاق با سرعت بالا است. آن ها باید هر گونه آلودگی موجود در اتاق را فورا از بین ببرند.
خلاصه مطلب
ما در این مقاله سعی داشتیم تا شما عزیزان را به طور کامل و مفصل با اتاق تمیز آشنا کنیم. به یاد داشته باشید که به دلیل حساسیت بالا، تمامی هوای این اتاق باید کنترل شده باشد و از ورود هر گونه گرد و غبار، آلودگی و …. جلوگیری شود. در این مقاله بیان شد که افراد متخصص با کمک چه ابزارهایی می توانند از بروز این آلودگی ها جلوگیری کنند. علاوه بر موارد ذکر شده، متخصین باید زباله ها و تجهیزات مصرف شده را نیز به خوبی کنترل کرده و در زمان مقرر آن ها را از اتاق خارج نمایند. اگر در رابطه با این اتاق سوالی دارید، می توانید با همکاران ما ارتباط برقرار کرده و سوالات خود را بپرسید.
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.